(1511-1527 Arası Orta Anadolu’da Meydana Çıkan İsyanların Genel Çizgileri ) Ali Haydar Avcı Osmanlı kaynaklarında “Şah Kalender İsyanı” olarak da anılan Kalender Çelebi olayının boyutlarını derinliğine kavrayabilmek için sanırım 1511-1527 arası Şah Kulu eylemi hariç tamamının başlangış noktası Orta Anadolu olan ve Alevi-Bektaşi toplulukların ağırlığını oluşturduğu eylemlere sanırım kısaca bir göz atmak gerekiyor. Ya­vuz Sul­tan Se­lim 1512 yı­lın­da zor yo­luy­la ... Devamını Oku »

Ali Haydar Avcı   1527 yılında Süğlün Koca-Baba Zünnun eyleminin bastırılmasından kısa bir süre sonra ardı arkası kesilmeyen baskı ve kıyımlar nedeniyle Bozok bölgesinde olaylar yeniden patlak verdi. Eylemin öncülüğü Zünnunoğlu diye anılan biri tarafından yürütülüyordu. Etkili olduğu alan: Bozok ve Sivas bölgeleri. Katılımcılar: Hisarbeğli Oymağı, Çiçekli, Ağca Koyunlu, Mesutlu ve bölgede bulunan diğer Alevi-Kızılbaş Türkmen aşiretleri. Sonuç: Kısa sürede sayısı ... Devamını Oku »

Ali Haydar Avcı   Süğlün Koca ayaklanması her yönüyle ağır vergiler altında ezilen köylülüğün direniş hareketidir. 1526 yılında Süğlün Koca’ya ektiği topraklar için fazladan 200 akçe vergi yazılmıştı. Bu verginin ağır olduğunu belirten Süğlün Koca görevlilere bunun 100 akçeye indirilmesi dileğinde bulundu. Görevliler Süğlün Koca’nın durumunu dikkate almadığı gibi çevresinde bulunanlara baskı yaptı ve ek olarak aşağılamak amacıyla bir Alevi-Türkmen dedesinin ... Devamını Oku »

Ali Haydar Avcı   Şah Veli, Bozoklu Şeyh Celâl’in müridlerinden biridir. Şeyh Celâl olayı sonrası Bozok bölgesinde Alevi-Kızılbaş toplumuna karşı uygulanan baskı ve kıyımlar sonucu ortaya çıkmış bir harekettir. Özellikle eyleme Keçeci ve Çanağılı Kızılbaşlar büyük destek vermişlerdir. Etkili olduğu alan: Bozok, Tokat, Zile, Turhal, Amasya, Erbaa bölgeleri. Katılımcılar: Bozok, Tokat ve Amasya yörelerinin Kızılbaş köylüleri ve göçebe Türkmen aşiretleri. Sonuç: ... Devamını Oku »

CHP İzmir Milletvekili Bülent Baratalı, Meclis Başkanlığı’na bir kanun teklifi vererek 6 Mayıs 1972’de idam edilen Deniz Gezmiş ve arkadaşları ile ilgili kanunun kaldırılmasını istedi. Kanun teklifinin gerekçesinde yıllar öncesini uzun uzun anlatan Baratalı “Kimseyi öldürmemiş, kimsenin burnunu kanatmamış olan Deniz Gezmiş ve arkadaşları Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan’ın idam cezaları maalesef Meclis kararıyla kesinleşmiş ve infaz edilmiştir” dedi. Baratalı, ... Devamını Oku »

Derleyen: Turgut Sahin "Babailer isyani", 1240 yilinda, Baba ilyas Halifesi Baba ishak önderliginde, Güneydogu Anadolu’dan Orta Anadoluya uzanan bölgerlerde, Anadolu Selcuklu iktidarina karsi baslatilan ayaklanmadir. Isyanin asil nedeninin, ortak mülkiyet sisteminin bozulmasi, topraklara el koyan bir sinifin olusmasi, köylülerin ve göcerlerin yoksullasmasidir. Selcuklu iktidarini devirmeyi ve esit adil bir düzen kurmayi amaclayan siyasal bir harekettir. Iktidarin esigine gelen ama son ... Devamını Oku »

Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk, ebediyete intikalinin 69. yıl dönümü olan bugün, çeşitli tören ve etkinliklerle anılıyor. Gazi Mustafa Kemal Atatürk, ölümünün 69. yıldönümünde yurt genelinde ve dış temsilciliklerde törenlerle anılmaya başlandı. Saat 09.05’de sirenlerin çalınmaya başlanmasıyla birlikte Türkiye Cumhuriyeti’nin kurusucu Atatürk için saygı duruşuna geçildi. Bayraklar yarıya indirilirken Atatürk’ün Anıtkabir’deki mozolesine ve yurdun çeşitli yerlerindeki Atatürk ... Devamını Oku »

Ali Haydar Avcı   Şah İsmail Hatayi’nin Tokat bölgesinde halifesi olan Nur Ali Halife’nin başlattığı ayaklanma bölgede ortaya çıkan ve isyancıların Tokat’ı ele geçirmesiyle Osmanlı güçlerine büyük sıkıntılar yaşatan kapsamlı bir ayaklanmadır. Etkili olduğu alan: Amasya, Çorum, Bozok, Tokat yöresi, Koyuhisar, Niksar, Kazova ve Sivas bölgesi. Katılımcılar: Bölgenin Alevi-Bektaşi-Kızılbaş toplumu ve baskı altında tutulan Avşar, Varsak, Bozoklu, Karamanlı, Turgutlu, Hamideli’li, Tekeli ... Devamını Oku »

Ali Haydar Avcı   Bu isyan Teke bölgesinde çıkmasına karşın kısa bir süre sonra Rum eyaletine sıçraması nedeniyle listeye dahil edilmiştir. Tekeli Hasan Halife adında bir Kızılbaş-Alevinin oğlu olan Şah Kulu, babasının ölümü üzerine “Alevi töresine göre toplanan” toplumun seçimiyle onun yerine geçmiş, kısa sürede halkı etkileyerek kendi çevresine geniş bir kitle toplamayı başarmıştır. 1511 yılında sürekli “muhabbet  toplantısı” yaptıkları Teke ... Devamını Oku »

3. Bo­zok­lu Şeyh Ce­lâl ayak­lan­ma­sı – 1518. Ali Haydar Avcı   Yoksul ve topraksız köylülerin baskı ve ağır vergiler altında ezilmesini önlemek amacıyla eyleme geçen Bozoklu Şeyh Celâl’in eylemi 1517 yılı ortalarında Tokat yöresinde ortaya çıkan kısa sürede önemli ölçüde etkili olan eylemlerden biridir. Etkili olduğu alan: Amasya, Tokat, Zile, Artukabâd ve Sivas yöreleri. Katılımcılar: Vergi yükü altında ezilen topraksız ve ... Devamını Oku »